Wist je dat kinderen de belangrijkste hersenontwikkeling doormaken tot hun vierde jaar? Dan worden alle verbindingen in de hersenen aangelegd voor zicht, gehoor, taal en andere functies zoals geheugen en begrip. Daarom is praten met je kind heel belangrijk en je baby voorlezen ook!
Waarom je baby voorlezen
Uit onderzoek blijkt dat kinderen van ouders met lagere inkomens gemiddeld 616 woorden per uur horen, vergeleken met 2153 woorden van kinderen van hoogopgeleide ouders. Als deze kinderen naar school gaan is dat verschil opgelopen tot 30 miljoen woorden. Niet zo gek dat kinderen waarmee weinig gepraat en (voor)gelezen wordt een enorme taalachterstand hebben… Onderzoek heeft aangetoond dat kinderen die een paar keer per week worden voorgelezen een half jaar voorsprong hebben op andere kinderen. Wordt je kind iedere dag voorgelezen dan is deze voorsprong zelfs een jaar!
Verhaaltje voorlezen aan je baby
Veel samen praten is dus reuze belangrijk net zoals voorlezen. Daarmee ontwikkelt je kind meer taalvaardigheid, zelfvertrouwen, het prikkelt de nieuwsgierigheid en je kind leert zich te concentreren. Dat is prettig voor straks in de schoolbanken! Maar er speelt nog iets anders. Een verhaaltje kan spannend, humoristisch of ontroerend zijn, daar komen gevoelens bij kijken. Je kind leert zich daardoor inleven in een andere situatie maar leert ook om te gaan met het vrijkomen van gevoelens, ofwel je stimuleert de sociaal emotionele ontwikkeling. Je kind zal zich daarmee straks beter kunnen wapenen tegen stress.
Wanneer beginnen met voorlezen?
Al tijdens de zwangerschap hoort je baby het ruizen van je bloed, het kloppen van je hart en je stem. Na de geboorte herkent je baby bekende stemmen van jou, je partner en andere gezinsleden. Kleine baby’s vinden het heerlijk als je tegen ze praat en zingt, ook al begrijpt je baby nog niet helemaal wat je vertelt. Alleen al door het horen van je stem voelt je baby zich veilig. Dit kun je dus al vanaf de eerste dag na de geboorte doen. Babyboekjes zijn dus ook een mooi kraamcadeau!
Voorlezen voor baby’s tot 3 maanden
Combineer je stem met jouw gezichtsuitdrukkingen, zoals lachen, fronsen of je tong uitsteken. Laat je baby kennis maken met bewegende speeltjes zoals een mobile boven het bedje en geef je kindje een eerste stoffen boekje of knisperboekje in zijn knuistjes. Of laat je kindje kijken naar een kartonnen boekje met eenvoudige afbeeldingen. In de eerste weken kan je kindje nog geen kleuren onderscheiden, dan zijn zwart/wit afbeeldingen ideaal. Door de voorwerpen te benoemen, zal je kindje ze herkennen en ervan leren.
Liedjes en rijmpjes voor je baby
Baby’s houden van liedjes en rijmpjes! Door de melodie, het ritme en de klanken ontwikkelen ze zo spelenderwijs een goed gevoel voor taal. Ben je vergeten hoe al die liedjes en rijmpjes die je vroeger hoorde ook alweer gingen? Koop een liedjes- of rijmpjesboek of zoek ze online op!
Voorlezen aan baby’s tot 5 maanden
In deze fase van de ontwikkeling wil je baby graag dingen grijpen en vasthouden. Een boekje van stof of een knisperboekje is dan ideaal. Er zijn ook dikke kartonnen prentenboekjes, blokboekjes, boekjes van plastic, badboekjes en boekjes van hout. Babyboekjes zijn bewust stevig en compact gemaakt zodat deze boekjes tegen een stootje kunnen. Je vindt deze boekjes bij boekenwinkels en speelgoedwinkels maar je kunt ze ook lenen bij de bibliotheek. Tweedehands overnemen kan ook, maar let dan even op de hygiëne: maak ze goed schoon en was stoffen boekjes altijd eerst goed voordat je ze aan je kindje geeft.
Voorlezen aan je baby tot 9 maanden
Naarmate je kindje ouder wordt, kun je meer boekjes aanbieden, met meer plaatjes. Boekjes met dieren, met mensen. Kindjes zijn dol op kiekeboe spelletjes, er zijn ook hele leuke kiekeboe boekjes. Kijk goed naar je kindje, waar reageert hij of zij het meeste op? Bijvoorbeeld dieren? Dan kun je daarvan meer boekjes aanbieden. Wil je baby wat zeggen? Luister dan ook goed naar je baby en laat merken dat je hem of haar hoort.
Voorlezen aan baby’s tot 12 maanden
Je zult merken dat je baby steeds meer dingen herkent in boekjes. In deze fase begint je kindje al goed te brabbelen met herkenbare lettergrepen. Je baby gaat dingen steeds beter begrijpen en vanaf ongeveer 16 maanden lukt het ook om jou na te praten. Zo krijgen woorden steeds meer betekenis. Dat is de fase waarop je kunt starten met het voorlezen van korte verhaaltjes.
Voorlezen aan peuters
Naarmate je kindje ouder wordt, kan deze steeds meer geduld opbrengen om naar je te luisteren. Dat betekent tijd voor langere verhalen! Kies altijd voor een boek met plaatjes, want deze zijn nog steeds interessant. Gaat je kindje praten? Dan kun je samen een beetje praten over het figuren uit het verhaal. Het kan best zijn dat je kindje een voorkeur gaat ontwikkelen voor een boekje, dat geeft vertrouwen en je kindje voelt zich veilig.
Voorlezen aan je baby, hoe doe je dat?
Sommige kindjes vinden het heerlijk om op schoot te worden genomen en door papa, mama, opa of oma voorgelezen te worden. Maar er zijn ook kindjes die niet zoveel geduld hebben. Met deze tips en tricks wordt lezen een feestje:
Probeer elke dag iets aan je kind voor te lezen. Dat kan op elk moment van de dag. Neem je baby of peuter lekker op schoot, pak er een prentenboekje bij en wijs plaatjes aan. Vertel daarbij wat je ziet of verzin er een leuk verhaaltje bij. Voorlezen, zingen en een rijmpje opzeggen kan de hele dag!
Lees in ieder geval altijd een stukje samen met je kind voor het slapen gaan, hoe moe je ook bent. Dit geeft je kind structuur, brengt jou en je kind rust en je geeft daarmee aan dat het tijdstip is gekomen om te gaan slapen. Als je kind een drukke dag heeft gehad is een leesmomentje ook een rustmoment voor jou en je kindje. Dat is ook het geval als je kindje een beetje hangerig is of zich ziek voelt.
Installeer je lekker ontspannen op de bank, grote stoel of op het bed. Neem je kind op schoot of laat deze naast je zitten, lekker knus met je arm eromheen.
Zet afleidende apparaten zoals televisie, laptop, iPad uit. Dat geldt ook voor je mobiele telefoon!
Nog meer voorleestips voor je kleintje
Neem de tijd. Hoe jonger je kindje, hoe korter de spanningsboog. Als je kindje zijn oogjes wegdraait, stop dan even met lezen. Hoe druk je ook bent, even tijd vrijmaken om bewust iets aan je kind voor te lezen zorgt ervoor dat je zelf onthaast en een veel betere band met je kind krijgt. Vooral bij vaders zorgt een leesmoment voor een sterke band.
Er zijn enorm veel leuke prentenboekjes om samen te lezen! Lees ze samen, bekijk de plaatjes, wijs aan wat je ziet en benoem dit: welk dier, gebouw of voorwerp zie je? Maak geluidjes of fantaseer er wat bij. Je kind vindt het hartstikke leuk als je een ander stemmetje opzet of dierengeluiden nadoet. Ook al heb je niet altijd oogcontact, je kindje hoort je stem wel degelijk!
Laat je kind reageren op alles wat je voorleest, oogcontact is daarbij belangrijk. Stel vragen aan je kind om reacties uit te lokken. Probeert je kind wat te zeggen, speel daar dan op in. Zo hou je samen een ‘gesprekje’.
Een liedjesboek met plaatjes is ook geweldig. Het voordeel van liedjes is dat de melodie en de woorden blijven hangen, je kind zal zich dat steeds beter gaan herinneren.
Is je kind heel druk geweest? Dan is een voorleesmomentje prima om weer even rustig te worden. Ook een kind dat ziek of hangerig is wil graag worden voorgelezen.
Geen geduld? Sommige kinderen kunnen lang gefascineerd naar je luisteren, andere kinderen willen na 2 minuten wat anders doen. Maak er geen gedoe van. Heb je zo’n praktisch ingesteld kindje? Geef het dan een boekje waar ze wat mee kunnen doen, denk aan klepjes, flapjes, drukknopjes en muziekjes in het kinderboek.
Herhaling is belangrijk. Probeer het boekje een paar keer voor te lezen, dat is goed voor de herkenbaarheid en het vertrouwen. Op een bepaald moment zul je zien dat je kind een paar favoriete boekjes heeft.
Mini boekenkastje voor je kind
Tot slot: richt een plankje in de boekenkast van de huiskamer in voor alle kinderboekjes zodat je kind deze straks zelf kan pakken om te kijken en te lezen. Hoe mooi is dat?
Boekstart.nl helpt je kindje leren lezen
Ken je BoekStart.nl? Om het lezen te bevorderen is er BoekStart. Na de geboorte krijg je een bon voor een gratis BoekStart-koffertje. Daarin zit een stoffen babyboekje en een liedjesboekje met cd of een hardkartonnen boekje voor als je kindje iets ouder is. Op deze site vind je ook veel voorbeelden van babyboekjes. Je kunt gratis lid worden bij de bibliotheek via het boekstartprogramma.
