Veel borstvoeding gevende vrouwen krijgen last van stuwing. Wat is stuwing, hoe ontstaat deze, kun je deze voorkomen en wat kun je er aan doen?
Wat is stuwing
Een paar dagen na de geboorte komt de melkproductie goed op gang. Je borsten voelen zwaar en gespannen aan. Dit is een normaal verschijnsel maar het kan zijn dat de spanning blijft toenemen en pijnlijk wordt, dit heet stuwing. Glanzend rode, supergrote en pijnlijk gespannen borsten zijn dan het resultaat. Je kunt er zelfs koorts bij krijgen! Stuwing kan heel vervelend zijn en een flinke domper op je kraamtijd.
Hoe ontstaat stuwing?
Bij het aanmaken van de melk is er ook sprake van een toename van bloedtoevoer. Komt er bij het voeden onvoldoende melk vrij dan kan het extra vocht door de druk van de klierweefsels niet goed doorstromen. Er is dus eerst sprake van vochtstuwing, daarna van melkstuwing.
Wanneer heb je kans om stuwing te krijgen?
Zo’n tweederde van de vrouwen heeft last van stuwing in de kraamweek. Ook flesvoeding gevende moeders kunnen er last van krijgen omdat de melkproductie toch op gang komt. Een strakke beha na de geboorte kan dan helpen. Er bestaat een grotere kans op stuwing als:
- de melk niet goed uit de borsten wordt gedronken, je baby ‘leegt’ de borst niet goed
- er bijvoeding wordt gegeven anders dan moedermelk waardoor je baby te weinig drinkt
- je de borstvoeding uitstelt
- de baby minder dan 8 voedingen in 24 uur krijgt
- je uitsluitend op schema voedt en de tijd die je voedt beperkt
- jouw baby de eerst aangeboden borst niet leeg laat drinken omdat je bang bent dat hij de tweede borst niet meer wil
- er sprake is van borstimplantaten of een andere borstoperatie
Hoe herken je stuwing
Stuwing herken je aan gespannen en volle borsten. De huid van je borst staat strak en is soms doorschijnend. Ook voelen je borsten warm en pijnlijk aan. De meeste vrouwen krijgen last van stuwing op de derde en vijfde dag van de kraamtijd, maar het kan ook later voorkomen. Doordat de huid van je borsten zo strak gespannen staat kan het zijn dat je baby de tepel niet goed kan pakken en dus moeite heeft met drinken. Hierdoor bestaat het risico op pijnlijke tepels en tepelkloven. Er kan ook sprake zijn van lichte koorts. Voel je je ziek, worden je borsten rood en heb je last van harde plekken in de borsten die pijnlijk aanvoelen dan bestaat de kans op een borstontsteking.
Wat te doen aan stuwing:
Door je baby vaak te voeden, wordt de stuwing de komende dagen minder. Maar sommige moeders kunnen zelfs als ze vaak voeden er toch flink last van houden. Wordt stuwing niet goed behandeld dan kan dat nadelig voor de borstvoeding uitpakken. Het is belangrijk niet af te wachten, maar zo snel mogelijk te starten met onderstaande actiepunten:
- Laat je baby goed drinken, ook ’s nachts, dit voorkomt stuwingsproblemen. In de eerste 48 uur na de geboorte moet je de baby vaak borstvoeding geven, minimaal 8 tot 12 keer per 24 uur.
- Let extra goed op het aanleggen van de baby aan je borst. Het happen van je baby kan moeilijk zijn omdat alles zo strak staat, het alleen happen van de tepel (en niet de tepelhof) is niet de bedoeling!
- Laat je baby de borst zo goed mogelijk leeg drinken en geef dan de andere borst.
- Masseer voor de voeding de tepelhof een beetje leeg, leg van te voren een warm kompres of washandje op de borst. Masseren doe je zo: leg duim en wijsvinger om de rand van de tepelhof en knijp duim en wijsvingers samen. Probeer dit ritmisch te doen, als de zuigbeweging van je baby.
- Is dit allemaal te pijnlijk, ga dan onder de warme douche, soms gaat je melk daarvan stromen, masseer je borsten een beetje mee. Bedenk: door warmte gaan de klieren openstaan en gaat je melk stromen!
- Je kunt naast borstvoeding ook je borsten leegkolven. Dit werkt alleen als je borsten al goed melk produceren.
- Na de voeding kun je koude kompressen op je borst leggen, denk aan een washandjes gevuld met ijsblokjes of koude kwark, zakjes doperwten uit de vriezer. Gebruik de zakjes nooit direct op de huid. Kou vernauwt de klieren weer.
- Draag ’s nachts een zachte beha.
- Vraag eventueel een pijnstiller aan je arts.
Tip: gekneusde koolbladeren
Om stuwing te verlichten schijnen gekneusde koolbladeren te helpen! Laat je partner snel een witte of groene kool halen, was de hele koolbladeren, snij de harde nerf eruit en kneus het blad door er bijvoorbeeld met een fles over te rollen en de sappen vrij kunnen komen. Leg daarna een heel blad aan op de gespannen borst en herhaal dit 3 x per dag 20 minuten.
Schakel deskundige hulp in
Besef dat veel vrouwen last krijgen van stuwing in de kraamweek. Probeer je baby op een goede manier vaak te laten drinken, daarmee kun je al veel leed voorkomen. Wordt het erg pijnlijk, voel je je niet lekker, krijg je koorts of zie je een rode plek op je borst, blijf dan niet aanmodderen, maar schakel direct kraamzorg, lactatiekundige of een arts in!
Foto: Ardo
