Denk je erover om je kindje straks borstvoeding te geven? Dat is een mooie instelling waar je best wat hulp bij kunt gebruiken! Daarom speciaal voor jou een heel dossier over borstvoeding met daarin niet alleen alle voordelen maar ook eventuele ongemakken. Het zal je zeker helpen om meer te begrijpen hoe borstvoeding werkt en je een stuk zelfverzekerder maken!
Borstvoeding: natuurlijk en compleet
Borstvoeding geven biedt veel voordelen en is de meest natuurlijke en complete voeding die er is. Je hebt het altijd bij de hand, het is altijd op de juiste temperatuur en het bevat belangrijke antistoffen die beschermen tegen virussen en ontstekingen. Onderzoek heeft aangetoond dat baby’s die borstvoeding hebben gekregen later minder kans hebben op overgewicht. Vanaf het moment dat je baby geboren is totdat je baby zes maanden oud is bevat borstvoeding alle benodigde voedingsstoffen. In de melk van de eerste dagen, colustrum genaamd, zitten direct al veel stoffen die je baby helpen beschermen tegen infecties en ziektes. Er schijnen naast deze levende antistoffen nog 150 andere stofjes in moedermelk te zitten die maar één doel hebben: je baby zo goed en gezond mogelijk te laten opgroeien.
Nog meer voordelen van borstvoeding
Baby’s die met de borst zijn gevoed zijn minder vaak ziek dan baby’s die met de fles zijn groot gebracht. Komen er allergieën in de familie voor, dan helpt borstvoeding bij het verminderen van de ontwikkeling van allergieën. Het zorgt ook voor een verminderd risico op allerlei ziektes zoals diabetes en obesitas bij kinderen en reumatische artritis, botontkalking en borstkanker bij vrouwen. Borstvoeding is goed voor de kaakontwikkeling van je baby. Fabrikanten van spenen voor zuigflessen proberen al jaren deze techniek te evenaren maar de zuigtechniek is toch anders. Borstvoeding geven zorgt bovendien voor een goede gebitsontwikkeling en bevordert de spraakontwikkeling.
Sneller in conditie en goed voor de hechting
Als je borstvoeding geeft ben je veel sneller weer in conditie na de bevalling want de baarmoeder trekt zich sneller samen en doordat borstvoeding veel energie van je vraagt, ben je sneller weer op je oude gewicht. Door het huid-op-huid contact ontwikkel je bovendien een goede band met je baby, een huilende baby kun je aan de borst troosten. Tot slot: borstvoeding is helemaal gratis en bespaart je veel geld, wel zo’n 350 tot een kleine 600 euro aan melkpoeder per jaar!
Wat is colustrum
Colostrum is de eerste voeding die je borsten produceren na de geboorte van je baby. Het is eigenlijk nog geen echte melk en de hoeveelheid is klein maar het heeft wel een heel bijzondere samenstelling. Colostrum ziet er dik en gelig uit. Er zitten geen vetten in, maar deze moedermelk zit wel bomvol eiwitten en antistoffen, wel 17 keer zo veel als gewone moedermelk! Deze antistoffen zorgen voor een beschermende werking voor jouw pasgeboren baby die immers buiten de baarmoeder en placenta, geen bescherming meer heeft. Ook zit Colostrum vol met vetoplosbare vitamines A en E.
Wat zijn de voordelen van colustrum
Colostrum heeft een beschermende werking op de darmen van de baby, daardoor krijgen ziekteverwekkers geen kans om binnen te dringen. Ook maakt Colostrum het voor baby’s gemakkelijker ontlasting te kunnen produceren. Deze ontlasting, meconium genaamd, is zwart van kleur en ziet er kleverig uit. Misschien ben je bang dat je de eerste dagen onvoldoende melk geeft, maar realiseer je dat dit wel melk is van een heel hoge kwaliteit! Na ongeveer een week zullen je borsten overgangsmelk produceren. Deze melk bevat minder eiwitten, maar meer vetten en melksuikers. Na twee weken bestaat de borstvoeding uit de moedermelk die je baby de rest van de borstvoedingsperiode krijgt.
Aanleggen borstvoeding
Hoe leg je baby goed aan als je borstvoeding wilt geven? Het goed aanleggen (ofwel het happen van de baby aan moeders borst) is belangrijk, want als dit niet goed gebeurt kan dit leiden tot pijnlijke tepelproblemen. Maar hoe doe je dat? Het aanleggen van je baby kan in het begin lastig zijn maar het is wel te leren. Belangrijk te weten is dat baby’s een zuigreflex hebben die samenwerkt met de zoekreflex.
Tips die helpen bij het goed aanleggen als je borstvoeding geeft:
- Kietel onder je baby’s kinnetje of onderlipje. Of druk en beetje op het kinnetje om zijn mondje wijd open te doen.
- Wacht tot je baby zijn mondje wijd genoeg open heeft. Het moet lijken alsof hij gaapt. Zodra je baby zijn mondje wijd open heeft, breng je baby’s hoofdje naar jouw borst toe (niet omgekeerd!) en druk je zijn mondje om de tepelhof (dus niet alleen de tepel) van je borst heen.
- Druk de baby dicht tegen je aan.
- Je baby zal direct beginnen met een krachtig zuigen. Dit kan in het begin even pijnlijk zijn maar hoort na een paar dagen geen pijn meer te doen, of er moet sprake zijn van tepelkloven of irritaties.
- Laat je baby in het begin niet langer dan ongeveer 30 minuten drinken. In het begin drinkt je baby krachtig, daarna neemt de behoefte af en dan wordt het meer sabbelen, daarvan worden je tepels alleen maar week met kans op kloven.
Zorg voor een goede borstvoedingshouding
Hoe de borst precies werkt is enorm ingewikkeld. De nieuwste onderzoeken tonen aan dat er, anders dan alle deskundigen dachten, geen grote hoeveelheden melk kunnen worden opgeslagen in de melkkanalen. Ook zitten er geen melkreservoirs in de borsten van borstvoeding gevende moeders. Dat betekent dat een goede borstvoedingshouding, het goed aanleggen en een snelle toeschietreflex heel belangrijk is voor een goede melkstroom!
Problemen bij borstvoeding geven
Helaas kunnen er bij het geven van borstvoeding problemen ontstaan, zoals stuwing, een verstopt melkkanaaltje, tepelkloven en pijnlijke tepels, een ingetrokken tepel en een borstontsteking. We beschrijven elders de symptomen en hoe je het kunt behandelen.
Borstvoedingsvriendelijke ruimtes
Ben je net boodschappen aan het doen, krijgt je baby honger… Wat te doen? Het Voedingscentrum heeft een borstvoedingsvriendelijk logo bedacht en stimuleert gemeentes om meer locaties te creëren. Dat zijn plekken waar je welkom bent om je kind rustig de borst te geven. Op het logo staat vermeld: ‘voeden kan hier’ en dit logo zie je terug op de ruiten van horeca gelegenheden, winkels, musea, zorginstellingen, sportclubs, attractieparken en andere openbare gelegenheden. Het zijn rustige ruimtes waar je in een lekkere stoel kunt zitten, met losse kussens om je te ondersteunen bij het voeden en een verschoonplek. Aangesloten gemeentes moeten tenminste zeven locaties hebben waar het logo op de ramen pronkt, liefst een beetje verspreid over winkel en woongebieden.
Denk aan deze hulp bij het borstvoeden
Borstvoeding geven kost tijd en energie en daarom is het fijn te weten dat er steeds meer handige hulpjes op de markt verschijnen om dit proces zo goed en soepel mogelijk te laten verlopen.
De kolf
Laten we beginnen met het kiezen van een borstkolf. Met een kolf geef je jezelf een stukje vrijheid. Je kunt kolven als je een avondje weg wilt, maar ook om de melkproductie op gang te brengen of om je baby te voeden met moedermelk als hij of zij te weinig kracht heeft om van de borst te drinken.
Goede voedingsbeha
Een goede voedingsbeha is een must. Kies er eentje met ruimte in de cup die de veranderde grootte kan opvangen, want je borsten kunnen soms wel 1 of 2 cupmaten schelen voor of na de voeding! Sommige voedingsbeha’s kun je al tijdens je zwangerschap dragen. Voor tijdens het slapen is een slaapbeha handig, daarmee houd je ook borstcompressen op hun plek.
Borstcompressen en tepelhoedjes
Het lekken van borsten kun je verminderen door borstcompressen te gebruiken, ze zijn er van katoen en zelfs met zijde en soms wasbaar. Er is keuze uit veel merken. Om het lekken te stoppen hebben sommige moeders baat bij niet-absorberende pads die het lekken door druk op de tepel verminderen of voorkomen. Voor pijnlijke borsten zijn er (gel)compressen die je naar wens koud of warm kunt toepassen. Tepelhoedjes zijn siliconen opzetstukjes die je als een ‘hoedje’ over je tepel en tepelhof plaatst, ze kunnen uitkomst bieden als voeden te pijnlijk wordt.
Lekker zittende kleding
Als je aan het voeden bent, is prettig draagbare kleding fijn. Er zijn kledingstukken zoals shirts en zelfs jurkjes met speciale openingen om discreet te kunnen voeden. Maar ook een sjaal kan uitkomst bieden als je in het openbaar wilt voeden evenals borstvoedingsschorten, covers of nursing hoedjes.
Borstvoedingskussen
Dit wordt je beste vriend: een borstvoedingskussen! Ze zijn er in veel soorten en maten, lekker zacht en soepel en gevuld met microkorreltjes. Ze bieden steun tijdens de zwangerschap, bij het voeden en kunnen ook in de babytijd nog hun dienst bewijzen.
Bewaarsystemen moedermelk
Om moedermelk optimaal te bewaren zijn er verschillende handige systemen, voorraadbekers en bakjes en er zijn zelfs kolfsystemen waarbij je rechtstreeks in bewaarzakjes kunt kolven.
Welke borst is aan de beurt?
Om te onthouden welke borst er aan de beurt is kun je een speldje of bandje aan je bh vastzetten, dan weet je in een oogopslag hoe laat je baby gedronken heeft en uit welke borst.
Borstvoeden op het werk
Je werkgever is wettelijk verplicht om voor een kolfruimte te zorgen. Ga je weer werken als je nog borstvoeding geeft, dan heb je een kolf nodig die je gemakkelijk mee kunt nemen en moet je de gekolfde melk kunnen vervoeren in steriele bakjes of zakjes in een koeltas. Handig zijn de complete kolf(hand)tassen.
Lactatiekundige
Je kunt problemen krijgen bij het aanleggen, pijn krijgen bij het voeden en last krijgen van stuwing. Ook zware bevallingen, medicijngebruik, borstontstekingen en de gedachte dat je snel weer moet gaan werken, kunnen redenen zijn om voortijdig af te haken. En dat is jammer, want je kunt veel problemen voorkomen door in een vroegtijdig stadium aan de bel te trekken! Schroom daarom niet om hulp te vragen aan bijvoorbeeld een lactatiekundige die steeds vaker als buddy wordt beschouwd om jou te helpen, voor én na de bevalling!
Je partner of omgeving
Om van je borstvoedingsperiode een succes te maken is een begripvolle partner of omgeving onmisbaar. Loopt de borstvoeding niet lekker? Dan is het belangrijk dat daar met je partner over kunt praten en dat hij je ondersteunt. Voordat de baby gevoed moet worden, kan je partner bijvoorbeeld jullie baby uit zijn of haar bedje halen, verzorgen en aan jou geven!
Stoppen met borstvoeding
Hoewel je lichaam er helemaal voor is gemaakt om je baby de borst te geven lukt de borstvoeding soms niet. ‘Ik heb niet genoeg melk’, ‘mijn melk is te waterig’, ‘borstvoeding doet pijn’ zijn veel gehoorde redenen om te stoppen en over te stappen op flesvoeding. Stoppen met borstvoeding is natuurlijk jammer, zeker als je weet dat 98 procent van de vrouwen fysiek in staat is om melk te produceren. Helaas is er de laatste decennia veel kennis verloren gegaan. Vroeger waren de gezinnen groter en zorgden oudere kinderen vaak voor hun babybroertje of zusje. En je leerde, naast de kraamhulp van je moeder, oma of tante wel hoe je borstvoeding moest geven. Door de opkomst van flesvoeding geven (makkelijk!) en het feit dat steeds meer vrouwen deelnamen aan het arbeidsproces werd borstvoeding een beetje een stiefkindje. Gelukkig is er weer een kentering, uit de peiling melkvoeding zuigelingen blijkt dat steeds meer vrouwen langer borstvoeding geven!
Stoppen door onwetendheid en onvoldoende voorlichting
Het mislukken en stoppen met de borstvoeding komt vaak door onwetendheid of slechte voorlichting. Laat je daarom vooraf, dus tijdens de zwangerschap, goed informeren. Moeders die goed zijn voorgelicht doen het beter met borstvoeding en ze houden het ook langer vol! Trek ook aan de bel bij de verloskundige, kraamhulp of lactatiekundige als het niet lekker loopt met voeden. Denk daarbij aan pijn bij het aanleggen, voeden en klachten over stuwing.
Borstvoeding afbouwen
Er komt een tijd dat je de borstvoeding wilt afbouwen en dat moment is voor elke moeder verschillend. Zodra een baby vaste voeding krijgt aangeboden, wordt zijn behoefte aan borstvoeding minder en zal je melkproductie dalen. Zo kun je de borstvoeding op een natuurlijke en geleidelijke manier afbouwen. Stop je te abrupt met het geven van borstvoeding dan loop je het risico op problemen zoals gespannen borsten, harde plekken en zelfs een borstontsteking. Het afbouwen van de borstvoeding is een beetje een kwestie van uitproberen en kijken hoe jij en je baby daarop reageert. Daarbij kan een afbouwschema heel handig zijn. Hieronder staat een afbouwschema voor het vervangen van vijf borstvoedingen in flesvoedingen.
Afbouwschema borstvoeding
Je start met in de eerste week een voeding te laten vervallen, gaat dit goed dan kun je de week erna een volgende voeding laten vervallen. Naarmate je meer voedingen afbouwt kan het afbouwen sneller verlopen. Zorg ervoor dat je geen twee voedingen na elkaar laat vervallen maar spreid deze, anders zit je straks met overvolle borsten door de aanhoudende melkproductie.
Eerste week: borst – borst – borst – fles – borst
Tweede week: borst – fles – borst – fles – borst
Derde week: borst – fles – fles – fles – borst
Vierde week: borst – fles – fles – fles – fles
Vijfde week: fles – fles – fles – fles – fles
Je zult merken dat er na het stoppen, dat kan zelfs maanden later zijn, nog steeds wat melk of vocht uit je tepels komt. Dat is heel natuurlijk. Probeer dit niet te stimuleren want daarmee breng je de productie weer op gang. Blijf je steeds vocht verliezen, raadpleeg dan je arts.
Borstvoedingsweetjes
Tot slot hieronder een aantal leuke borstvoeding weetjes. Wist je dat:
- 80% van moeders met borstvoeding begint, 40% het drie maanden volhoudt en 15% daarvan tot na de zesde maand?
- Baby’s hun moeder herkennen op basis van de geur van moedermelk?
- Het slim is om met collega’s samen te kolven? Dit kan de opbrengst namelijk verhogen. Ook een foto van je kindje stimuleert het kolven op het werk!
- Borstvoeding voor je baby iedere keer anders smaakt, afhankelijk van de menu van de moeder?
- Dat borstvoeding in kleur kan variëren: rozig, blauwig, groenig of gelig?
- Om te onthouden welke borst er aan de beurt is, je een speldje aan je beha kunt vastzetten, maar er zijn ook handige armbandjes waarmee je in een oogopslag ziet hoe laat je baby gedronken heeft en uit welke borst.
- Driekwart van de moeders meer melk produceert met hun rechterborst en dat heeft niets te maken met rechtshandigheid?
- Je met het geven van borstvoeding over het algemeen eerder terug bent op je oude gewicht?
- Borstvoeding bijdraagt aan een bijzondere band tussen moeder en baby en dat bijna elke huilende baby troost vindt aan de borst?
- Hoe beter je je hebt voorbereid op het geven van borstvoeding, des te groter de kans van slagen is?
Foto: Suavinex en borstvoedingskussen doomoo
