Cosleeper veilig slapen

Is samen slapen met je baby nu wel of niet verstandig? En mag dit wel of niet in het ouderlijk bed? In niet-Westerse culturen is samen in één bed slapen heel gebruikelijk maar bij ons ligt dat anders. Hier vind je alle voors en tegens over samen slapen met je baby in een bed, de voordelen van een cosleeper of aanschuifbedje en adviezen.

Waarom samen slapen met je baby belangrijk is

Professor James J. McKenna Ph.D. deed veel onderzoek naar cosleeping, borstvoeding en wiegendood en schreef er boeken over. Hij is er een groot voorstander van dat pasgeboren en kleine baby’s dicht bij de ouders slapen. Hij merkt op dat bijna alle zoogdieren samen met hun jongen slapen, maar in onze Westerse cultuur worden baby’s vaak in een apart kamertje te slapen gelegd. Wist je dat zoogdieren worden geboren met een hersenomvang van 60 tot 90%, terwijl dit bij mensenbaby’s maar 25% is? Baby’s van mensen hebben vergeleken met andere zoogdieren de langste tijd nodig om op te groeien en ze blijven ook nog eens geestelijk en lichamelijk lang afhankelijk van hun moeder.

De voordelen van cosleeping

Uit vele onderzoeken blijkt dat er veel voordelen zijn als je je baby dicht bij je te slapen legt in de nachtelijk uren:

  1. Het is veel beter voor de hechting tussen moeder en kind. Visueel en lichamelijk contact zorgen ervoor dat je baby zich veilig voelt bij jou, er is meer interactie. Dit zorgt ervoor dat de hersenen van je kindje zich op emotioneel, sociaal en cognitief vlak goed zullen ontwikkelen. Op lange termijn zal je kind minder last hebben van scheidingsangst en daarmee vergroot je de kans op een sociaal, intellectueel evenwichtig kind.
  2. Onderzoeken in slaaplaboratoria laten zien wat er gebeurt: moeders die hun kindje dicht bij zich te slapen leggen reageren sneller en preciezer op hun kindje. Je baby slaapt beter en huilt minder, want voordat je kindje het op een brullen zet, heb je het al opgepakt om te knuffelen of aan de borst gelegd.
  3. Kinderen die alleen slapen blijken vaker een knuffelbeest nodig te hebben dan kinderen die met hun ouders slapen, zij voelen zich beter beschermd.
  4. Borstvoeding geven is veel gemakkelijker. Je hoeft er niet eens je bed voor uit, je kunt je kindje gemakkelijker oppakken en aanleggen. Bovendien neemt door de meer frequente nachtvoedingen de productie van moedermelk toe.
  5. Als je kindje zich veilig voelt en beter slaapt, heb jij en je partner ook een betere nachtrust!
  6. Minder kans op wiegendood. Aangetoond is dat baby’s die niet bij de ouders op de slaapkamer slapen in sommige gevallen twee keer zoveel kans hebben om aan wiegendood te overlijden.

Onderzoek naar hechting moeder en kind bij samen slapen met je baby

Er zijn veel discussies of het samen met je baby in één bed slapen essentieel is of niet. De Universiteit van Kent deed onderzoek naar het hechtingsgedrag tussen moeder en kind en het samen in één bed slapen. Wat bleek? Het heeft geen positief en geen negatief effect op het hechtingsproces. Met andere woorden: het maakt dus niet uit of je wel of niet met je baby in één bed slaapt. Voor dit onderzoek onder leiding van Dr Ayten Bilgin van de Universiteit van Kent werden 178 moeders met hun baby’s gevolgd op meetmomenten van 3, 6 en 18 maanden oud. Het onderzoek werd in juni 2021 gepubliceerd in de Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics

Wat betekent cosleeping precies?

Er is soms onduidelijkheid over het begrip cosleeping. Cosleeping betekent ‘rooming in’ en ‘bedding in’. Bij ‘rooming in’ ligt de baby in de ouderlijke slaapkamer te slapen in een aparte cosleeper of aanschuifwieg naast het ouderlijk bed. Bij ‘bedding in’ wordt gesproken als jullie samen met de baby in een bed slapen.
Veiligheid.NL en gezondheidsinstanties zijn wel voorstander van een apart bedje naast het ouderlijk bed, maar niet voor het in bed slapen met je baby. Zie de risico’s hieronder.

Cosleeping in één bed volgens McKenna

McKenna omschrijft in zijn boek hoe je veilig met je baby in één bed kunt slapen. Om dit veilig te doen moet je veel maatregelen nemen:

  1. Bespreek dit met je partner. Je moet er samen helemaal achter staan en weten hoe je dit op een veilige manier kunt doen.
  2. Let erop dat het matras stevig is. Zachte matrassen en waterbedden worden afgeraden.
  3. Leg je baby op de rug te slapen, zonder dekbed, deken, kussen of knuffels. Het beste is om de baby niet in het midden, maar aan moeders kant te laten slapen ter hoogte van moeders borst.
  4. Kies voor ademende materialen om warmtestuwing te voorkomen.
  5. Gebruik geen babynest, voedingskussen of aankleedkussen, je kind kan tegen de wand komen te liggen en stikken.
  6. Kijk uit dat je baby niet uit bed kan vallen.
  7. Hou de temperatuur in de gaten, de ideale slaapkamertemperatuur is 16 tot 18 graden. Kleed je baby niet te warm aan.
  8. Leg de baby nooit alleen in het ouderlijk bed slapen.
  9. Meer kinderen in een bed? Zorg er dan voor dat er altijd een van de ouders tussen de baby en het oudere kind liggen.
  10. Laat geen huisdieren bij je baby in het bed slapen.
  11. Slapen met een baby op de bank of fauteuil is onveilig.
  12. Geef je geen borstvoeding? Dan wordt cosleeping in een bed afgeraden. Volgens McKenna zijn deze baby’s niet voldoende op borstvoeding ingesteld en slapen ze onrustiger. Een borstvoeding gevende moeder is waakzamer en meer alert omdat ze bepaalde hormonen aanmaakt.

Nadelen van cosleeping

Fijn je kindje in of naast je ouderlijk bed, maar toch zijn er ook nadelen. Als je eindelijk na de intensieve periode van bevallen, kraambed en herstel weer eens intiem contact wilt hebben met je partner, ligt er een baby in je bed of staat er een wiegje naast je bed. Dat kan wel eens belemmerend werken. En ander, veel belangrijker nadeel is dat samen slapen in een bed gevaarlijke situaties kan opleveren, daar gaan we hieronder op in:

De gevaren van slapen met je baby in één bed

Uit onderzoeken van James McKenna blijkt dat moeder en kind zich op elkaars aanwezigheid afstemmen. In alle onderzoeken die hij deed waren er geen gevallen waarbij moeders op hun kindjes gingen liggen en de baby stikte. Maar hij geeft wel aan dat coslapen onder de meest veilige omstandigheden gebeurde, dus zonder rokende ouders, zonder drank- en medicijngebruik en zonder zachte matrassen. Hoe doen ze dat dan in andere, niet Westerse culturen? Daar slapen gezinnen vaak op een vlakker matras of mat onder een laken. Dat is natuurlijk niet te vergelijken met onze dikke en zachte matrassen, dekbedden en kussens die bij ons in het Westen worden gebruikt.

Advies over samen met je baby met je baby slapen

Vanwege alle risico’s wordt samen met je baby in één bed slapen door alle gezondheids- en veiligheidsinstanties in Nederland afgeraden. De kans is te groot dat je op je kindje rolt of dat je kindje onder het dekbed of tegen de kussens kan komen te liggen. Ook bestaat de kans van oververhitting, dit zijn allemaal factoren die de kans op wiegendood kunnen vergroten.

De gevaren van samen in 1 bed slapen op een rij

  1. Uit onderzoek blijkt dat het samen slapen met een baby tot 4 maanden oud de kans op wiegendood 2 tot 6 keer verhoogt. Hoe jonger de baby, hoe meer risico. Het grootste gevaar lopen baby’s tot 3-4 maanden.
  2. Als de ouders roken, slaapverwekkende medicijnen gebruiken of alcohol, lijkt het samen slapen met een baby tot een leeftijd van 6 maanden risico verhogend. Dat geldt ook voor te vroeg of met te licht gewicht geboren kinderen.
  3. Wanneer een kind voor korte tijd in bed genomen wordt en bij de ouder slaapt, is het risico minder groot dan wanneer het kind de hele nacht bij de ouder blijft liggen.
  4. Het samen slapen van de ouder met het kind op of in een fauteuil is nog gevaarlijker. Onderzoek in 24 Amerikaanse staten heeft aangetoond dat tussen 2004 en 2012 1000 kinderen van 0 tot 3 jaar op bank of fauteuil zijn overleden. Dat is een op elke acht gevallen van onverwacht overlijden. Het grootste gevaar lopen baby’s tot 3 maanden.
  5. Ook als je jouw kindje alleen op een bank legt kan de spleet tussen zitkussens en rugleuning hem na omrollen het ademhalen belemmeren.

De oplossing: een cosleeper of aanschuifbedje

Veel veiliger is het om te kiezen voor een wieg aan het bed, ook wel een cosleeper of aanschuifbedje genoemd. Een cosleeper wordt met een open zijde aan het ouderlijk bed vastgezet. Zo kun je altijd een oogje in het zeil houden, kun je de baby makkelijker oppakken om deze te troosten en om je baby te voeden. Waar moet je op letten bij de aanschaf van een cosleeper?

    1. Niet alle side-bedjes voldoen aan de veiligheidseisen voor wiegen of kinderbedjes, kijk dit dus goed na.
    2. Het belangrijkste is dat het aanschuifwiegje goed kan worden vastgemaakt aan het grote bed, zodat er geen ruimte is tussen de 2 bedden of het niet kan wegschuiven. Controleer de hoogte van je bed tot aan bovenkant matras en stel de cosleeper op deze hoogte in.
    3. Er moet ook een tussenhekje omhoog getrokken kunnen worden tijdens het slapen om te voorkomen dat de baby per ongeluk in het ouderlijk bed rolt. Het wegnemen van één zijde van een klassiek kinderbed om het zo te gebruiken als een side-bed wordt afgeraden, het is niet veilig genoeg.
    4. Heb je een kindje met reflux? Dan is het handig als je de bodem iets schuin kunt zetten.
    5. Zodra de baby beweeglijker wordt, vanaf ongeveer 6 maanden, moet je je baby in een kinderbedje laten slapen dat in lagere stand kan worden gezet.

Foto: Leander