
Heb je een kruik nu wel of niet nodig? Waar dienen ze voor, welke kruiken zijn er precies en hoe kun je ze veilig gebruiken? Hieronder een lesje over babykruiken!
Waarom is een kruik voor een baby nodig?
Ze staan al jaren op het uitzetlijstje van de kraamzorg: 2 kruiken en 2 kruikenzakken. Bij ons in Nederland (want in andere landen worden niet altijd kruiken gebruikt) wil de kraamzorg graag dat je deze in huis hebt voor de bevalling. Het probleem van pasgeboren baby’s is dat ze zichzelf nog niet goed op temperatuur kunnen houden. Dat is ook de reden dat pasgeborenen een mutsje op krijgen. Soms liggen baby’s in een groot ledikant in een grote babykamer en kunnen ze last krijgen van onderwarmte, dat betekent dat hun lichaamstemperatuur daalt en dat kan gevaarlijk zijn. Zeker is dat premature baby’s en baby’s met een minder goede start wat extra warmte echt nodig hebben. Ook als je baby wordt geboren in de koude wintermaanden of als je in een slecht verwarmd huis woont, is een kruik aan te raden. Een andere reden om een kruik te gebruiken is omdat je hiermee ook baby’s bedje en kleertjes kunt voorverwarmen.
Voorverwarmen van wieg, ledikant, kinderwagen en kleertjes
Kruiken zijn ideaal om een wieg of ledikant mee voor te verwarmen. Ga je naar buiten in winterse maanden dan kun je er ook aan denken om de reiswieg van de kinderwagen voor te verwarmen. Leg de kruik een half uur of kwartier van te voren op de plek waar de baby komt te liggen. Haal de kruik weg als je de baby in het bedje legt.
Denk ook aan het voorverwarmen van kleertjes na het babybadje. Deze kun je voor het badje op een warme kruik leggen, dan heeft je kindje na het badje lekker warme kleertjes aan. Controleer altijd even of de drukknoopjes niet te heet geworden zijn voor je baby’s huidje.
Een kruik bij de baby in bed
Net na de geboorte kan je baby veel warmte verliezen. Heeft je baby een temperatuur die ligt tussen de 36,6 en 37 graden dan adviseert de kraamzorg een kruik die bij de baby wordt gelegd. Ligt de temperatuur van je baby zelfs beneden de 36,5 graden dan worden zelfs 2 kruiken geadviseerd. Belangrijk te weten is dat de kruik nooit direct tegen de baby aan mag liggen, er is altijd een tussenlaag nodig zoals de plooi van een deken. Ook moet de kruik een handbreedte van de baby afliggen en altijd met de dop naar het voeteneinde! De kraamzorg helpt je met het geven van adviezen en ze houdt ook de temperatuur van je baby strak in de gaten.
Welke babykruiken zijn er eigenlijk?
Vroeger kenden we alleen de metalen kruiken, inmiddels zijn er andere varianten in de kruikenfamilie gekomen. We zetten ze hieronder voor je op een rij:
Heetwaterkruik
Een heetwaterkruik wordt gevuld met heet water en afgesloten met een afsluitplaatje en een schroefdop. Ze zijn verkrijgbaar in metaal (aluminium bedkruik of koper verchroomd) en in kunststof. Uit onderzoek blijkt dat dit type kruik de warmte het meest lang en gelijkmatig vasthoudt. Maar omdat je met heet water werkt en dit ernstige brandwonden kan veroorzaken, is het belangrijk dat je weet hoe je deze kruiken op een veilige manier moet gebruiken. Daarom leggen we hieronder het gebruik van de warmwaterkruik uit. Foto: metalen kruik en Cottonbaby kruikenhoes.

Hoe gebruik je een heetwaterkruik:
- Lees de gebruiksaanwijzing van de fabrikant goed door en bewaar deze.
- Controleer de rubberen ring en afsluitplaatje in de schroefdop, zitten er barstjes in, staat deze bol of is deze uitgedroogd? Gooi deze dan weg en koop een nieuwe! De ringen gaan ongeveer 5 jaar mee. Ze zijn moeilijk verkrijgbaar, het hoort in de gebruiksaanwijzing te staan waar je ze kunt kopen en anders kun je terecht bij de drogisterij of thuiszorgwinkel. Wil je het zekere voor het onzekere nemen, koop dan een compleet nieuwe schroefdop.
- Gebruik je de metalen kruik niet, zet deze dan gevuld met water weg, dit voorkomt roesten. Een kunststoffen kruik kun je beter leeg laten lopen en droog wegzetten.
- Ziet de kruik er beschadigd uit, is deze gedeukt, staat de onderkant bol of heeft de kruik roestplekken? Dan mag je deze kruik niet meer gebruiken! Bij roest kan er een gat in de wand ontstaan met kans op lekken van heet water.
- Controleer ook steeds het schroefdraad, is deze beschadigd of lekt de dop, dan mag je de kruik niet meer gebruiken!
- Berg de kruik vorstvrij op.
Het vullen van de heetwaterkruik gaat zo:
- Vullen doe je zo: zet de kruik in de gootsteen. Heb je een aflopende gootsteen, zet de kruik dan een pan, daarmee verklein je het risico op omvallen.
- Verhit water in waterkoker of met steelpan met giettuit.
- Vul de kruik eerst met een kop koud water en vul daarna aan met gekookt water tot aan de rand van de halsopening.
- Schroef de dop op de kruik met een paar slagen, gebruik een doek of handdoek om de kruik op het aanrecht te zetten.
- Controleer de kruik door deze op een droge handdoek te rollen. Zo zie je of de kruik absoluut lekvrij is. Het is normaal dat er na het dichtschroeven een beetje water langs de hals loopt, dit water komt nog uit het schroefdraad. Blijf de kruik heen en weer rollen totdat deze helemaal droog is.
- Controleer de warmte op je eigen pols. Voelt het aangenaam? Dan is dat ook het geval voor je baby.
- Er moet altijd een kruikenzak om de hete kruik die daarna goed wordt dichtgeknoopt.
Rubberen kruik
Het gebruik van een rubberen wordt afgeraden omdat er te veel kans is op lekken.
Elektrische kruik
Een modern alternatief voor de heetwaterkruik is de elektrische kruik. Ze worden geleverd met adapter en geven 4 tot 6 uur warmte af. Voor het opladen steek je gewoon de stekker in het stopcontact. De kruiken zijn gevuld met een vaste vloeistof die je nooit hoeft bij te vullen. Pas op dat je de kruik altijd op een stenen of vuurvaste ondergrond legt bij het opladen en gebruik de kruik nooit in baby’s bedje als de stekker nog in het stopcontact zit. Elektrische kruiken houden warmte minder lang vast vergeleken met metalen kruiken. Wil je een elektrische kruik kopen, let dan verder nog op het volgende:

- Zit er een duidelijke gebruiksaanwijzing bij, is het een Europees merk?
- Slaat de oplader automatisch af als de juiste temperatuur is bereikt? Zo niet dan bestaat de kans op oververhitting!
- Wordt er een kruikenzak bij geleverd die de kruik goed afsluit? Je kind mag nooit in aanraking komen met elektrische onderdelen.
- Zitten er geen scherpe randen of onderdelen aan de kruik?
Foto: Zensy elektrische kruik
Een gelkruik
Er zijn ook gelkruiken verkrijgbaar. Deze kruiken bevatten een bijzondere inhoud die stug en vast aanvoelt als deze koud is, maar vloeibaar wordt als deze wordt opgewarmd. Wil je een gelkruik kopen dan kun je het beste kiezen voor een product van een Europees merk met een Nederlandse gebruiksaanwijzing. Het is verstandig om de gelkruik regelmatig te controleren op scheurtjes, de kans bestaat anders dat deze hete gel gaat lekken. Verwarm de kruik zonder hoes volgens de gebruiksaanwijzing en verwarm nooit heter dan wordt aanbevolen om te voorkomen dat de kruik kapot gaat. Voordat je de kruik in het bedje van je kindje legt moet je altijd de inhoud heen en weer schudden of knijpen. Een magnetron kan het product niet gelijkmatige verwarmen waardoor zogenaamde ‘hot spots’ kunnen ontstaan. Foto: Dodie gelkruik.

Kersenpitkruik
In de jaren 90 werden de kersenpitkruiken of ‘hittepits’ razend populair. Ze leken een prachtig alternatief, zonder risico van lekken en waren zo opgewarmd in de magnetron of oven. Helaas bleek dat kersenpitten kunnen smeulen en zelfs in brand kunnen vliegen. Kinderen hebben daardoor brandwonden opgelopen. Sindsdien wordt het gebruik van kersenpitkruiken voor baby’s afgeraden. Voorverwarmen met een kersenpitkruik mag wel. Schud de vulling voor gebruik altijd heen en weer omdat een magnetron niet gelijkmatig verhit. En haal de kersenpitkruik altijd weg voordat je de baby op het matrasje legt.

Warmtekussentjes zoals Woller en Snoogy
Het is geen echte kruik, maar we noemen ze hier toch even: het handige warmtekussentje gevuld met bijvoorbeeld vlaszaad, koolzaad en lavendel. Ze zijn gemaakt om bijvoorbeeld op het buikje van de baby te leggen en worden niet zozeer gebruikt om de baby op temperatuur te houden maar om met aangename warmte buikkrampjes te verzachten. De binnenzijde warm je eenvoudig op in de magnetron. Let op dat je de vulling even heen en weer schudt als je deze uit de magnetron haalt omdat de magnetron niet gelijkmatig verwarmt. Zorg er verder altijd voor dat er een hoes om heen zit en leg een warmtekussentje nooit direct op de blote huid van je baby.
Foto bovenaan: Woller van KipKep, foto hiernaast: Snoogy van Doomoo.

Een kruikenzak voor elke kruik
Een kruikenzak beschermt tegen de directe warmte van de kruik. Het is een hoes van dikke of gewatteerde stof die je om de metalen, gel of elektrische kruik past. Bij een gelkruik of elektrische kruik wordt meestal een standaard hoes geleverd. Voor de ronde, metalen en de elektrische kruiken zijn diverse losse hoezen verkrijgbaar. Let bij de aankoop op het volgende:
- Sluit de hoes goed om de kruik en kun je deze goed dichtmaken?
- Is de hoes makkelijk wasbaar?
- Is het geen hoes in de vorm van een knuffel of speelgoedbeest? Het is niet namelijk niet de bedoeling dat je kind met de kruik en kruikenzak gaat spelen!
Foto: Baby’s Only

In plaats van een kruikenzak:
In plaats van een kruikenzak kun je ook een hydrofiel luier of molton gebruiken: wikkel de kruik in een hydrofiel luier of molton en maak deze aan de zijkant vast met een dubbele knoop. Deze knoop leg je dan naar de baby toe, de knoop zorgt ervoor dat de kruik niet naar de baby rolt.
Een kruikenzak zelf maken
Ben je beetje handig dan kun je een kruikenzak zelf maken. Er zijn online diverse patronen te vinden. Let daarbij altijd op de veiligheid: een kruikenzak moet gemaakt zijn van zachte, stevige stof, goed kunnen worden dichtgeknoopt en de koorden mogen niet te lang zijn.
Tot slot: hou altijd je baby in de gaten en voorkom dat je kindje het te warm krijgt. Krijgt je kindje het te warm, haal de kruik dan weg! Goede ventilatie en veilig gebruik van beddengoed is ook belangrijk voor een veilig slaapklimaat.