Om te zien of je baby zich goed ontwikkelt in lengte en gewicht is de groeicurve een handig hulpmiddel voor artsen en ouders. De groeicurve van je baby is een grafische weergave van de groei en ontwikkeling van je kindje waarvoor gewicht, lengte en hoofdomtrek worden bijgehouden. Hieronder leggen we uit wat de groeicurve inhoudt en waar je op moet letten.
Wat is groeisnelheid bij kinderen?
Vanaf het moment van bevruchting en de geboorte groeit een baby razendsnel. Uit een microscopische kleine eicel groeit in 9 maanden tijd tot een baby met een gemiddelde lengte van 50 cm! Na de geboorte tot de eerste verjaardag van je kindje neemt de groeisnelheid af tot ongeveer 25 cm per jaar. Van de eerste tot tweede verjaardag van je kindje daalt de groeisnelheid verder tot 12 cm per jaar. Vanaf het tweede jaar groeien kinderen volgens een eigen groeicurve en een vaste baan.
Wat is een groeicurve bij baby’s?
Een groeicurve of groeidiagram is een grafisch model waarbij in lijnen de lengte en gewicht van je kindje vermeld staan. Het consultatiebureau of je kinderarts houdt deze groeicurve bij. Hiervoor worden op bepaalde meetmomenten gewicht, lengte en de hoofdomtrek genoteerd. De groeicurve geeft de ontwikkeling van de baby weer ten opzichte van andere baby’s van dezelfde leeftijd en geslacht.
Hoe werkt de groeicurve?
Met de groeicurve kan het consultatiebureau of je kinderarts zien of de groei van je kindje goed verloopt. In de grafiek staat een normaalverdeling met een boven- en een ondergrens. Ongeveer 95% van alle kinderen groeit binnen deze gestandaardiseerde lijnen. Besef dat deze grafiek altijd een richtlijn is voor het consultatiebureau, het gaat om gemiddelden. Er zijn maar weinig kinderen die exact de middelste groeilijn aanhouden!
Voorbeeld groeicurve
Hierboven staat zo’n groeicurve en grafiek. De 0 bij de middelste lijn betekent ‘gemiddeld’, bij de andere lijnen staat: +2,5, +2, +1, -1, -2 en -2,5. De nullijn staat voor het gemiddelde gewicht, de cijfers met een plus staat voor het gewicht erboven en de min voor eronder. Door de meetresultaten van verschillende data met elkaar te verbinden ontstaat de groeicurve. Bij de meeste kinderen zit de groeicurve binnen de +2 en -2.
Wat is standaard deviatie bij een groeicurve?
Met al deze metingen kan een standaard deviatie score van je kindje worden bepaald. Deze score geeft aan of je kindje boven of onder de standaard score zit. Heeft je kind een gemiddelde lengte of gewicht dan is de standaard deviatie score 0. Is je kind kleiner dan gemiddeld spreken we van een negatieve standaard deviatie score. En omgekeerd van een positieve deviatie score. Pas als de groeicurve flink afbuigt naar beneden of boven kan er sprake zijn van een probleem dat verder moet worden onderzocht.
Groeicurve baby wijkt af
Sommige kindjes zitten niet rondom de standaard groeicurve, maar zitten erboven of eronder. Het is belangrijk om te begrijpen dat elke baby uniek is en dat de groeicurve slechts een richtlijn is voor het consultatiebureau. Er zijn namelijk verschillende factoren die van invloed kunnen zijn op de groei van je baby.
Wat bepaalt de groei van je baby
Erfelijke factoren spelen bijvoorbeeld een belangrijke rol bij het bepalen van de groei van je kind. Zijn jij en je partner behoorlijk lang dan is de kans groot dat je kind ook langer wordt dan gemiddeld. Kinderen van kleine ouders lopen een grote kans dat ze ook niet lang worden.
Sociale factoren en geslacht
We worden steeds langer, de groeicurven uit de jaren 60 zien er heel anders uit dan die van 40 jaar later. Hieruit blijkt dat goede voeding, minder ziekten, betere woonomstandigheden leiden tot een betere gezondheid en daarmee tot langere mensen. Eet je kind goed en krijgt het geen ernstige ziekte dan kan deze zich beter ontwikkelen dan een kind waarbij dat niet het geval is. Ook het geslacht is bepalend. Jongens worden langer dan meisjes, maar dit is pas te zien in de puberteit. Als je baby zich anders ontwikkelt dan de groeicurve aangeeft, hoeft dit niet altijd een probleem te zijn. Maar het kan soms wel aanleiding zijn voor verder onderzoek.
Waarom groeit mijn baby niet?
Als je je zorgen maakt over de groei van je baby, is het verstandig om dit te bespreken met de arts of verpleegkundige. Zij kunnen je advies geven over voeding en eventueel onderzoek doen om te kijken of er sprake is van een groeistoornis of andere gezondheidsproblemen.
Wat bevordert de groei van je baby?
Er zijn verschillende manieren waarop je de groei van je baby kunt stimuleren. Allereerst is een gezonde en gevarieerde voeding belangrijk. Als je borstvoeding geeft, zorg dan dat je voldoende voedingstoffen binnenkrijgt. Als je kunstvoeding geeft, kies dan voor een voeding die aansluit bij de behoeften van je baby. Daarnaast is voldoende beweging belangrijk voor de ontwikkeling van je baby. Geef je kind de ruimte om te bewegen en te ontdekken. Tot slot is voldoende slaap ook van belang voor de groei en ontwikkeling van je baby. Zorg dat je baby voldoende rust krijgt en houdt hierbij rekening met de behoeften van je kindje.
Lengte van je kindje voorspellen
Soms is het handig om te weten of je kind heel lang wordt of juist helemaal niet. Met het maken van een röntgenfoto van de pols van de linkerhand kan de botleeftijd worden bepaald. Via tabellen kan dan de uiteindelijke lengte worden voorspeld. Er is ook een handige rekenkundige formule bekend:
Voor meisjes: tel lengte van vader en moeder op, minus 13, gedeeld door 2, plus 4,5.
Voor jongens: tel lengte vader en moeder op, plus 13, gedeeld door 2, plus 4,5.
Internationale groeicurve
Vergeleken met andere landen worden Nederlandse mensen behoorlijk lang. Omdat in Nederland ook kinderen wonen van Marokkaanse, Turkse, Oost-Europese of Chinese afkomst werken artsen daarnaast met internationale groeicurves.
Nieuwe meetmethode van WHO
De World Health Organisation ontwikkelde in samenwerking met TNO nieuwe richtlijnen om kinderen tot 36 maanden te meten. Deze Global Scales for Early Development, ook wel GSED genaamd, is een handig hulpmiddel voor zorgverleners en kinderen. Bij de berekeningen wordt gekeken naar lengte en gewicht, maar ook cognitie, taal, motoriek en sociaal- emotionele vaardigheden, de zogenaamde D-score. Op deze manier kunnen de uitkomsten van land tot land worden vergeleken.
Zelf de groei van je baby registreren
Het is ook mogelijk zelf de groei van je baby bij te houden. Dat kan in het groeiboekje dat je van het consultatiebureau krijgt en in de Groeigids app, de digitale versie van het groeiboekje. Of je kunt via TNO de gemiddelde groeicurven downloaden en hierop de groeilijnen bijhouden. Als je kind zelfstandig kan staan kun je je kind zelf opmeten. Zet daarvoor je kind recht met zijn rug met het hoofd rechtop tegen de muur met de voetjes plat op de grond. Met een dun boekje op het hoofd kun je dan zelf een streepje zetten op de muur of deurpost en daarna de afstand naar de grond opmeten.
Groei van je kindje bijhouden met slimme apparaten
Tegenwoordig zijn er ook weegschalen en smart nursery’s, dat zijn babyfoons die ook het slaappatroon en de groei van je kindje voor je registreren. Het is bij sommige apparaten zelfs mogelijk deze gegevens te delen met familie, vrienden en het consultatiebureau.
Groeicurve jongens en meisjes
In de eerste 10 jaar verschillende groeicurven van jongens en meisjes niet zo veel. Pas in de puberteit ontstaan de verschillen. Naast groeicurven voor jongens en meisjes zijn er ook groeicurven voor de leeftijd van 0 tot 15 maanden, 0 tot 4 jaar en van 1 tot 21 jaar.
Conclusie
De groeicurve van je baby is een belangrijke tool om de ontwikkeling van je kindje te volgen. Het is echter belangrijk om te begrijpen dat de curve slechts een richtlijn is en dat elke baby uniek is. Als je je zorgen maakt over de groei van je baby, bespreek dit dan met de arts of verpleegkundige.
Foto: Luvion
