Er zijn veel boeken over baby’s en slapen geschreven en er komen steeds meer slaapcoaches bij. Ouders hebben blijkbaar een helpende hand nodig om hun kindje goed te laten slapen. Maar wist je dat slapen aangeleerd gedrag is? En dat je je baby’s vanaf een paar weken kunt leren slapen? Als je hiermee vroeg start en het slapen op een goede manier oefent kun je veel ellende voorkomen! Het allerbelangrijkste advies dat we je kunnen geven is dat je je baby zelfstandig leert slapen zonder hulpmiddelen!
Waarom slapen baby’s zoveel
Net zoals eten en drinken heeft ieder mens van groot tot klein slaap nodig. Als je slaapt zitten je hersenen in een rustfase en verwerk je de indrukken van de dag. Voor kinderen is slapen helemaal belangrijk omdat er groeihormonen worden afgegeven. Maar biologisch gezien is er tijdens de slaap nog meer gaande, lees maar verder.
Waarom is slaap voor baby’s belangrijk
Onderzoek laat zien dat een goede nachtrust en een regelmatig slaappatroon gunstige effecten heeft op het gedrag en leervermogen van je kind. Kinderen die te weinig slapen zijn niet alleen moe en jengelig maar lopen ook het risico op obesitas, agressie, gedragsproblemen, een laag IQ en geheugenproblemen. Daar komt nog bij dat slapeloze nachten enorm belastend zijn voor jou als ouder en het hele gezin. Het is belangrijk om vroeg te beginnen met slaaptrainingen. Is je kindje al wat ouder? Weet dat het nooit te laat is om je kind een goed slaappatroon aan te leren!
Soorten slaap van je baby
Tijdens de slaap is er geen sprake van constante rust van de hersenen. Slaap komt in verschillende fasen, dit zijn de belangrijkste:
Fase 1: non-remslaap, actieve slaap
De non-remslaap, of non-rapid eye movement is een diepe slaap. In deze fase rusten de hersenen, wordt er bloed afgegeven aan de spieren en worden er groeihormonen afgegeven. Ook worden er witte bloedcellen aangemaakt om het immuunsysteem van je baby te helpen ontwikkelen.Je herkent deze slaap aan je baby omdat deze beweegt, glimlacht, geluidjes maakt en soms de ogen opent. De ademhaling is snel en soms onregelmatig.
Fase 2: remslaap, droomslaap of stille slaap
Daarnaast is er de remslaap, rapid eye movement, droomslaap of stille slaap. Dit is de fase waarin we dromen. Terwijl je lichaam rust wordt er extra bloed naar de hersenen gepompt. Het is de fase waarin je kindje alle indrukken van de dag verwerkt. Bij jonge kinderen duurt de remslaap relatief lang, omdat deze belangrijk is voor de groei. De droomslaap of stille slaap herken je omdat je kindje niet veel beweegt. De ademhaling is rustig en regelmatig. Dit is de fase waarin je kindje minder vaak wakker is.
Cycli van slapen
Deze twee soorten slaap komen steeds terug in ons slaappatroon en dus ook in die van je kindje! Dit noemen we slaapcycli. Het is belangrijk te weten dat je kindje dus op verschillende momenten wat lichter slaapt. In deze fase is er weinig voor nodig om wakker te worden, bijvoorbeeld door een wilde beweging van je baby als deze schrikt, of als je kind een geluidje hoort. Heb je als kind NIET geleerd om zelf weer in slaap te vallen, dan bestaat de kans dat je kind steeds wakker wordt omdat het hem of haar niet lukt alleen verder te slapen. Loop je als ouder steeds de babykamer in om te kijken hoe het gaat, dan kunnen kinderen dit als beloning voelen. De kans bestaat dan dat dit gedrag zich herhaalt met oververmoeidheid van jou en je kind als gevolg. Zo ben je, ondanks al je goede bedoelingen en inspanningen, in een negatieve spiraal terecht gekomen.
Slaapcycli bij baby’s
Hoe zit het met de slaapcycli van baby’s? Bij baby’s zijn slaapcycli kort, bij een pasgeboren baby is dat ongeveer 45 tot 50 minuten en ’s nachts ongeveer 90 minuten. Naarmate je kindje ouder wordt, worden de slaapcycli langer en ontwikkelt je baby een slaappatroon. Een 3 tot 4 maanden oude baby wordt ’s nachts om de 60 tot 90 minuten licht wakker. Nu zijn er zijn baby’s waarbij slapen van nature goed gaat en er zijn kinderen die problemen ervaren als ze zonder hun ouders moeten slapen. Als je kindje licht wakker wordt is het dus belangrijk dat deze voelt dat alles veilig is zodat het rustig verder kan slapen. Maar hoe doe je dat? Hieronder onze tips:
Baby slaapadviezen
NIET DOEN:
Je baby in de armen wiegen en knuffelen totdat deze in slaap valt waarna je de baby in zijn bedje legt. Of steeds bij je kindje blijven om een handje te aaien. Stel jezelf maar voor: je baby wordt ’s nachts wakker en ontdekt dat hij of zij in een leeg bedje ligt en jij of je partner zijn er niet! Je kindje mist dan jullie warmte, voelt zich dan niet veilig en het zal hem of haar veel moeite kosten om verder te slapen.
OOK NIET DOEN:
Je baby in slaap laten vallen tijdens een borst- of flesvoeding en hem of haar daarna in zijn bedje leggen. Grote kans dat je kindje alleen nog maar na een voeding in slaap kan komen. Zorg dus altijd dat je baby wakker is als je deze in zijn bedje legt! Dreigt je kindje in slaap te vallen bij een voeding, kriebel het dan onder de voetjes om je kindje wakker te houden.
Pas op met in slaap vallen met muziekjes en bewegende beelden
Hetzelfde geldt voor muziekjes, nachtlampjes die bewegende patronen op het plafond laten zien, je baby in de kinderwagen in slaap laten vallen en speengebruik. Slaapdeskundigen stellen: als je baby geleerd heeft om via wiegen of een voeding in slaap te vallen, zal hij of zij steeds weer door jou geholpen moeten worden om in slaap te vallen. En het kan heel moeilijk zijn om deze gewoontes weer af te leren!
Kanttekening bij slapen met speen
Voor wat betreft het speengebruik plaatsen we graag een kanttekening: sommige baby’s hebben zo’n sterke zuigbehoefte dat ze heel moeilijk zonder speen in slaap kunnen vallen. Het zuigen op een speen heeft nog een aantal andere voordelen, zoals het verminderen van het risico op wiegendood.
WEL DOEN:
Een slaperige baby als hij of zij wakker is in zijn bedje leggen op een vaste plek zonder hulpmiddelen. Wordt je kindje ’s nachts wakker, dan zal hij of zij opmerken dat het dezelfde situatie is als toen hij of zij in bedje werd gelegd, voelt zich veilig en zal hoogstwaarschijnlijk verder slapen.
OOK DOEN:
Gaat je kindje een beetje protesteren bij het naar bed brengen? Dat is normaal. Haal je kindje niet uit bed behalve als deze overstuur is, een vieze luier heeft of honger heeft. Wees consistent: zorg voor een voorspelbaar en rustig bedritueel voor het slapen gaan. Let op een vaste volgorde van uitkleden, liedje zingen, in bedje leggen en een kus geven, dat zorgt voor herkenbaarheid en rust bij je kleintje.
We hebben nog veel meer slaaptips voor je verzameld!
Zorg ook voor jezelf
Een goede tip is ook om goed voor jezelf te zorgen. Kruip daarom gerust even je bed even in als je kind ligt te slapen. Zo pak je zelf ook je rustmomenten!
Medische problemen en slaapproblemen
Slaapproblemen kunnen ook ontstaan omdat er medisch wat aan de hand is. Denk aan reflux, oorontstekingen of een ander medisch probleem. Vermoed je een medisch probleem of twijfel je? Neem dan contact op met je arts.
Kinderslaapcoach of baby slaapdeskundige
Gebroken nachten kunnen jou als ouder behoorlijk opbreken. Kom je er met deze slaaptips niet uit en heb je al van alles geprobeerd, dan kun je overwegen een kinderslaapcoach in te schakelen. Na een intakegesprek waarin een babyslaapcoach luistert naar je persoonlijke situatie, krijg je dan (tegen betaling) advies op maat.
Waar laat je je baby slapen?
Kleine baby’s kun je het beste ’s nachts bij jou in de buurt laten slapen, bijvoorbeeld in een wieg op de ouderlijke slaapkamer of in een co-sleeper die je aan het grote bed schuift. Zo kun je altijd een oogje in het zeil houden en je kindje verzorgen of voeden als dat nodig is. Op een bepaald moment is de tijd gekomen om je kindje op zijn eigen kamertje te slapen te leggen in een wieg of ledikant. Dat moment is voor iedereen verschillend. Overdag kun je kleine baby’s het beste in een eigen wiegje of bedje leggen. Pas op: een kinderwagen, box kun je overdag gebruiken voor een klein dutje als je baby nog klein is, maar het zijn geen volwaardige slaapplekken!
Wanneer laat je de baby slapen in zijn eigen kamer?
Dit is natuurlijk voor iedereen verschillend. Misschien kun je na 2 maanden zelf helemaal niet goed slapen met een baby naast je omdat je van elk geluidje wakker wordt, misschien vind je het prettig om je kindje zo lang mogelijk dicht bij je laten slapen. Het algemene advies luidt om een kindje vanaf zes maanden in zijn eigen bedje op zijn eigen kamer te laten slapen.
MORO reflex
Soms zie je je baby een schrikachtige beweging maken. Dan krijgt je kindje een soort schokje door zijn lichaam. Meestal treedt dit op aan het begin van de actieve slaap. Ze noemen het ook Hypnagogic Startle. Omdat je kindje nog geen controle heeft over zijn armpjes en beentjes kan het zijn dat je kindje wakker schrikt van zijn eigen bewegingen. Heeft je baby hier regelmatig last van, dan kan inbakeren soms helpen.
Slaapsignalen herkennen
Geoefende moeders herkennen de signalen direct als je kindje wil gaan slapen. Ben je nog niet zo geoefend, let dan op het volgende: een bleek gezichtje, je kindje kijkt steeds weg, jengelend gedrag, in de oogjes wrijven, gapen, aan de oren zitten, een bepaalde manier van huilen, fladderen met armpjes of beentjes, op de knuistjes zuigen of een knuffeltje of speentje willen.
Waarin slapen baby’s?
In de winterperiode kun je het beste een rompertje aandoen, pyjamaatje en een dikkere (gewatteerde) winterslaapzak. Hele kleine baby’s worden soms ook een boxpakje te slapen gelegd in de slaapzak. In de zomerperiode kun je de winterslaapzak vervangen door een dunnere zomerslaapzak. Is het heel warm dan leg je de baby alleen in een rompertje in de zomerslaapzak.
Foto: Fresk
