Bij een keizersnede wordt een snee in de onderbuik en de baarmoeder gemaakt om de baby geboren te laten worden. Er zijn twee soorten keizersneden: de geplande keizersnede en een keizersnede die tijdens de bevalling plaatsvindt. We bespreken ze hieronder allebei. Een ding is zeker: in de meeste gevallen weet je van tevoren niet of je een keizersnede zult krijgen! Het is dan ook verstandig om toch iets op te nemen in je Geboorteplan waarin je jouw wensen kenbaar maakt, mocht deze ingreep nodig zijn.

Keizersnede, waar komt de naam vandaan?

Het woord keizersnede is vernoemd naar Julius Caesar die op deze manier werd geboren. Maar er zijn twijfels over deze theorie omdat zijn moeder Aurelia niet bij de geboorte is overleden. Waarschijnlijk gaat het om een verkeerd geïnterpreteerde tekst waarin vermeld staat dat een nakomeling van de Caesars uit de baarmoeder van de moeder zou zijn gesneden, dit heet ‘caeso’. Het betrof Sextus Julius Caesar, een voorouder. In die tijd werd een geboorte via een keizersnede als een gunstig voorteken gezien. Anderen beweren dat de naam keizersnede afkomstig is van ‘Les Caesarea’ of ‘Les Regia’. En dat is het verbod om een zwangere vrouw te begraven zonder de baby uit het lichaam te hebben genomen, een gewoonte die teruggaat tot in het oude Egypte.

Wie voert keizersnede uit?

Een keizersnede is een medische ingreep, vindt altijd in het ziekenhuis plaats en wordt gedaan door de gynaecoloog.

Waarom is een keizersnede nodig?

In sommige gevallen lukt het om verschillende redenen niet om vaginaal te bevallen. In dat geval moet de gynaecoloog een handje helpen, soms met een verlostang of vacuümpomp, soms met een keizersnede. Met een keizersnede kunnen baby’s en hun moeder die het risico lopen op overlijden, worden gered. Het is nog maar iets meer dan 100 jaar geleden dat vrouwen en hun baby’s stierven omdat bijvoorbeeld het bekken te klein was, of de baby in een stuitligging lag!

Geplande keizersnede

Bij een geplande keizersnede is het van tevoren al duidelijk dat er geen vaginale bevalling kan plaatsvinden. Redenen voor een geplande keizersnede zijn:

De baby is te klein of zwak.
De baby ligt dwars of in een stuitligging.
Er is sprake van een voorliggende placenta waardoor uitgang is versperd.
Er zijn lichamelijke problemen bij de moeder zoals het loslaten van het netvlies of herpes virus.
Bij een zwangerschap van een tweeling of meerling kan het zijn dat een van de baby’s ongunstig ligt.

Waarom een keizersnede bij stuitligging?

Ligt je baby in een stuitligging dan kan de bevalling te lang duren. Je baby kan het benauwd krijgen en je kunt als vrouw uitgeput raken. Er is een periode geweest dat een stuitligging van de baby vaak leidde tot een keizersnede. Maar een keizersnede is een noodingreep en brengt zelf ook risico’s met zich mee, denk aan beschadiging van inwendige organen zoals blaas, darm en baarmoeder, wondinfectie na de ingreep en trombose. Nederlandse gynaecologen laten, in tegenstelling tot buitenlandse gynaecologen, het kindje liever op eigen kracht geboren worden. Daarmee wordt de kans op complicaties verkleind. Dus als je baby in een stuitligging ligt, is het belangrijk alle mogelijkheden en risico’s met je gynaecoloog door te nemen. Misschien is het mogelijk dat je baby toch via de gewone weg geboren kan worden.

Niet geplande keizersnede

Bij een spoedkeizersnede is er meestal sprake van een noodingreep. Dit zijn de redenen voor een keizersnede tijdens de bevalling:

De harttonen van de baby worden steeds zwakker.
Er zijn complicaties tijdens de bevalling bij de moeder zoals koorts en verandering van bloeddruk.
Het bekken van de moeder is te smal voor geboorte van het kind.
De bevalling zet niet goed door of baarmoedermond opent niet voldoende.
Ingrepen tijdens de bevalling met verlostang of vacuümpomp zijn mislukt.

Hoe gaat een keizersnee in zijn werk

Bij een geplande keizersnee wordt er een datum of tijdstip gepland in de operatiekamer van het ziekenhuis. Je krijgt een infuus en een blaaskatheder. Je buik wordt ontsmet en er worden steriele doeken over je buik gelegd. De gynaecoloog maakt een horizontale snede in je buik onder de schaamhaargrens. De buikspieren worden opzijgeschoven en de buikholte wordt geopend. Vervolgens wordt de baarmoeder geopend en de baby gehaald. Omdat alles steriel moet blijven wordt de navelstreng ook door de gynaecoloog doorgeknipt. De placenta wordt losgemaakt en de huidlagen worden gesloten. Een keizersnede duurt ongeveer 45 minuten. Na 15 minuten wordt de baby geboren, de overige tijd wordt gebruikt om alle buiklagen te hechten.

Welke verdoving krijg je tijdens een keizersnede?

Gaat het om een geplande keizersnede, dan kun je een ruggenprik krijgen. Maar bij een spoedkeizersnede is er meestal geen tijd voor een ruggenprik, dan word je onder narcose gebracht. Er is nog een andere manier van verdoving mogelijk: de epidurale anesthesie. Daarbij wordt een slangetje in de rug ingebracht, bijvoorbeeld om pijn te bestrijden tijdens de bevalling. Wordt er alsnog besloten tot een keizersnede dan kan dit katheter worden gebruikt om extra medicatie toe te dienen. Bij een ruggenprik heb je het voordeel dat je er bewust bij bent als je baby wordt geboren. Ook herstel je sneller dan als je een narcose hebt gekregen.

De baby na een keizersnede

Zodra de baby geboren is wordt deze door de kinderarts onderzocht. Daarna mogen de ouders de baby bekijken. Het ligt aan het protocol van het ziekenhuis wat er vervolgens gebeurt. In sommige ziekenhuizen mag je je kindje bij je houden totdat de operatie is afgerond. In andere ziekenhuizen wordt je partner met je baby naar een andere kamer gebracht omdat de temperatuur in een operatiekamer erg laag is.

Natuurlijke keizersnede of gentle sectio

Bij een natuurlijke keizersnede of gentle sectio wordt er meer rekening gehouden met jouw behoeftes, zoals meekijken met de geboorte, het rustiger uitnemen van de baby uit jouw baarmoeder, een warme operatiekamer, zachter licht, huid op huid contact en het langer wachten van het doorknippen van de navelstreng.

Hoe keizersnede verzorgen, herstel na een keizersnede

Heb je een keizersnede gekregen dan verloopt het herstel langzamer dan bij een vaginale bevalling. Je hebt tenslotte een operatie gehad! Een keizersnede brengt risico’s met zich mee: er is een verhoogde kans op trombose, infectie en meestal komt de borstvoeding moeilijker op gang. Dus je wordt goed in de gaten gehouden door verpleegkundigen en de arts. Op de eerste dag na de bevalling moet je in bed blijven. Daarna, als er geen complicaties zijn, is het de bedoeling dat je weer in de actieve stand komt en aansterkt.

Rol van de partner bij keizersnede

Meestal mag je partner bij een keizersnede aanwezig zijn. Hij/zij mag aan het hoofdeinde staan, bij de anesthesist. Zo kan je partner contact met jou houden en hoeft hij/zij de operatie niet te volgen. Bij een noodingreep kan het zijn dat je partner buiten de operatiekamer moet wachten. Is de baby geboren? Het is verstandig om af te spreken dat je partner direct na de bevalling bij de baby blijft en indien mogelijk in de armen houdt, aait en toespreekt. Op deze manier krijg je kind direct het nodige, belangrijke lichamelijke contact en dat is belangrijk voor de hechting! Een keizersnede is overweldigend, maar het is belangrijk open te staan voor wat er gebeurt. Vertrouw op de deskundigen om je heen, zij zullen je begeleiden en helpen. Lukt het niet om je goed uit te drukken, dan kan je partner je helpen met wat je wilt zeggen.

Hoe lang blijf je na een keizersnede in het ziekenhuis?

Heb je een keizersnede gekregen, reken dan op ongeveer 2 tot 5 dagen die je in het ziekenhuis moet blijven. Het aantal dagen is afhankelijk van hoe snel je herstelt. De verpleegkundigen zullen goed in de gaten houden hoe het met je gaat. Je krijgt bijvoorbeeld een katheter om je urine af te voeren, deze wordt verwijderd als je weer gaat lopen om naar de wc te gaan. Ook wordt je bloeddruk, hartslag en het krimpen van je baarmoeder goed gevolgd door het verpleegkundig personeel.

Emoties na een keizersnede

Misschien ervaar je de keizersnede als falen, misschien ben je enorm teleurgesteld als de bevalling uiteindelijk met een keizersnede is afgesloten. Erover praten helpt bij de verwerking. Bedenk ook dat deze operatie of andere ingreep tijdens de bevalling zoals vacuümpomp, knip of tangverlossing nodig was om je baby gezond en veilig geboren te laten worden!

Kraamzorg na een keizersnede

Je krijgt tot 10 dagen na je thuiskomst nog kraamzorg. De kraamverzorgende helpt je met de verzorging van je baby en verricht ook licht huishoudelijk werk.

Zwanger en bevalling na een keizersnede

Bij een volgende zwangerschap is er een verhoogde kans op een voorliggende placenta of de placenta groeit diep in. Ook bestaat de kans dat het oude litteken openscheurt, daarom wordt bij een volgende zwangerschap geadviseerd om in het ziekenhuis te bevallen.

Meer lezen over Begin van de bevalling
Meer lezen over APGAR score